Tapas eten in Spanje - traditie of niet?

Tapas eten klinkt zo typisch Spaans en lijkt zo diep geworteld in onze gastronomische cultuur, dat we denken dat in Spanje al eeuwenlang tapas gegeten worden. Maar is dit ook zo? En wat zijn   tapas eigenlijk? Dit en meer lees je hier.

Betekenis tapas

Het Spaanse woord 'tapa' betekent letterlijk 'deksel'. Maar als je tapas in Spanje eet, dan zijn dat natuurlijk geen echte deksels. Het zijn kleine hapjes, die je samen met een drankje neemt. 

Tapas eten in Spanje

Als je in Spanje tapas gaat eten, dan ga je naar een bar. Om wat te drinken en hierbij een klein hapje te eten.

Dit kan een warm of een koud hapje zijn. Welke hapjes een bar heeft, kun je zien in de toonbank van de bar. Daarom sta je meestal ook aan de bar, zodat je meteen je tapa kunt kiezen.

Oorspronkelijk werden tapas in bars gratis bij ieder drankje geserveerd.  Tegenwoordig worden ze echter ook in restaurants en zelfs in gespecialiseerde tapasbars geserveerd, waar ze natuurlijk niet meer gratis zijn.

In het begin werden tapas ook alleen als tussendoortje vóór de lunch gegeten. Maar tegenwoordig kunnen we tapas op ieder gewenst tijdstip van de dag eten. Als tussendoortje, voorgerecht of complete maaltijd.

Herkomst Spaanse tapas

Over de herkomst van de tapa als deksel op een drankje bestaan  verschillende verhalen, die teruggaan tot de dertiende eeuw.

Zo is er het verhaal over Koning Alfonso X, die van de dokter iedere dag een glaasje wijn moest drinken. Waarbij hij, om niet zo snel aangeschoten te zijn, een stukje ham of kaas at. Dat hij op het glas legde om vliegen of stof uit de wijn te houden.

Volgens een ander verhaal dienden bareigenaren in de tijd van de Katholieke Koningen bij ieder alcoholisch drankje een stuk kaas, ham of worst te serveren, zodat men niet zo snel dronken werd en op straat ging herrie schoppen.

De rode draad van dergelijke verhalen is dat een tapa een klein hapje was, dat voorkwam om te snel aangeschoten te raken. En dat tegelijkertijd viezigheid uit het drinken hield.

Vanaf 20ste eeuw tapas eten in bars

Deze manier van tapas eten is dus inderdaad al eeuwen oud. Tapas eten in Spaanse bars is echter een vrij nieuwe traditie, die pas sinds de tweede helft van de twintigste eeuw in heel Spanje verspreid is, beginnend in Andalusië.

In het Spaanse woordenboek heeft het woord 'tapa' in 1927 voor de eerste keer een gastronomische betekenis. En wel die van “schijfjes worst of dunne plakjes eten die in café's (...) boven op een glas bier of wijn worden geserveerd”. Het woord wordt op dat moment echter alleen in Andalusië gebruikt.

Pas in 1970 heeft het culinaire woord 'tapa' in het Spaanse woordenboek de betekenis zoals we die vandaag kennen: “(...) kleine porties lekker eten die naast het drankje worden geserveerd”. En wordt het woord 'tapa' in heel Spanje gebruikt.

Spaanse tapas in het buitenland

Spaanse tapas zijn niet alleen populair in Spanje, maar ook in het buitenland! Je kunt tegenwoordig bijna overal ter wereld Spaanse tapas eten. In Europa, de Verenigde Staten en zelfs Azië.

De Spaanse tapas worden geserveerd in speciale tapas bars. Maar ook in Spaanse en internationale restaurants. Waar ze op de menukaart gepresenteerd worden als een bijzonder en authentiek Spaans gerecht.

In Latijns-Amerika en de Filipijnen kent men overigens al Spaanse tapas sinds de Spaanse koloniale periode.

Spaanse tapas in Nederland

Ook in Nederland kun je tegenwoordig op talloze plaatsen tapas eten. In tapas bars en in restaurants. Een aantal restaurants heb ik zelf uitgeprobeerd en kan ik warm aanbevelen:

• Destino in Rotterdam;
• Roots in Hilvarenbeek;
• Proeflokaal Zuiders in Uden.

Wereld Tapas dag

Om deze Spaanse lekkernijen nog meer onder de aandacht te brengen, wordt er de laatste jaren zelfs een Wereld Tapas Dag georganiseerd.

---